Drzwi przesuwne: łączą i dzielą

Drzwi chowane w ścianie stwarzają znacznie więcej możliwości aranżacji wnętrz niż tradycyjne.

Drzwi chowane w ścianie stwarzają znacznie więcej możliwości aranżacji wnętrz niż tradycyjne. Za ich pomocą możemy na przykład połączyć na czas rodzinnych uroczystości salon z kuchnią, jadalnią i gabinetem.

Drzwi przesuwne, zwłaszcza te z dużymi skrzydłami, umożliwiają w razie potrzeby łatwą i szybką zmianę domowej scenografii. Są jak ruchome ściany - można za ich pomocą odsłaniać fragmenty pomieszczeń, zmieniając nastrój i klimat wnętrza, lub zasłaniać wejście do znajdujących się za nimi pokojów.

Gdzie zamontować

  • Między holem a salonem. Montowane w tym miejscu duże drzwi przesuwne pozwalają na szybkie uzyskanie szerokiego przejścia, dzięki czemu da się wygodnie przeprowadzić do pokoju gościnnego czy salonu nawet wielu zaproszonych gości. Można je pozostawić niedomknięte (bez obawy, że zatrzasną się same w wyniku przeciągu), by kontrolować sytuację w częściowo odizolowanym pomieszczeniu - na przykład sprawdzać, czy w holu nie pojawili się następni goście. Duża "plastyczność" drzwi przesuwnych i różnorodność oferowanych wzorów pozwala poza tym niebanalnie zaaranżować to najbardziej reprezentacyjne przejście.

  • Między dwoma pokojami. Dzięki szerokim drzwiom przesuwnym możemy zmieniać wymiary, proporcje i funkcje pomieszczeń. Otwierając drzwi między sąsiednimi pokojami, otrzymujemy jedno wielkie pomieszczenie. Pokój dzienny połączony z jadalnią stwarza przestronne wnętrze na rodzinne przyjęcie. W połączonych ze sobą pokojach dziecięcych młodsze dzieci mogą się wspólnie bawić, starsze - przyjmować znajomych, a po zamknięciu każde z nich ma swój oddzielny pokój.

  • Między kuchnią a pokojem dziennym. To doskonały sposób na rozwiązanie trudnego dylematu - kuchnia otwarta czy zamknięta. Zależnie od potrzeby - po otwarciu drzwi - kuchnia wchodzi w skład dużej przestrzeni strefy dziennej, w której biegnie codzienne życie domowników, a po ich zamknięciu jest wydzielona jako osobne zamknięte pomieszczenie (dzięki czemu zapachy z gotowania czy hałasy kuchenne nie rozchodzą się po całym mieszkaniu).

  • Między sypialnią a garderobą. W porannym pośpiechu szeroki dostęp do garderoby obydwojga małżonków zapewnia sprawne i zgodne rozejście się do codziennych zajęć, a zostawiony ewentualnie rozgardiasz - ukryty po zamknięciu drzwi - nie psuje harmonii w sypialni.

  • W pomieszczeniach wielofunkcyjnych. Drzwi przesuwne są świetnym pomysłem, gdy część pomieszczenia chcemy wydzielić do innych zadań. Tym sposobem w części sypialni możemy zorganizować aneks do ćwiczeń, fragment pokoju dziennego przeznaczyć na miejsce do pracy, a w części łazienki urządzić pralnię.

  • W pomieszczeniach dla niepełnosprawnych. Drzwi przesuwne zapewniają szerokie przejście i nie zabierają przestrzeni potrzebnej dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Dodatkową zaletą jest łatwe dołączenie napędu do drzwi przesuwnych i automatyczne otwieranie oraz zamykanie ich za pomocą przycisku na ścianie lub sterowanie pilotem.

  • W przedpokoju, gdzie zwykle odbywa się intensywna komunikacja - mijają się domownicy lub witani są przychodzący goście. Drzwi przesuwne mogą służyć do zamknięcia szaf wnękowych, które nie zabierają przestrzeni tak jak tradycyjny wieszak na ubrania czy szafka na buty. Są też wygodniejsze, gdy drzwi do sąsiednich pomieszczeń znajdują się blisko siebie. Otwierają się bezkolizyjnie, szczególnie jeśli są chowane w ścianę, podczas gdy zwykłe drzwi rozwierane w tej sytuacji zwykle zderzają się ze sobą i w konsekwencji szybko się niszczą.

  • W spiżarni zapewniają oszczędność miejsca, szczególnie cennego w małych pomieszczeniach. Umożliwiają łatwy i szybki dostęp do schowanych rzeczy, które są pilnie potrzebne, a jednocześnie pozwalają zakryć miejsca, gdzie nie zawsze panuje idealny porządek. Szczególnie przydatne są tu drzwi z przeszkleniem półprzejrzystym (np. szkłem satynowym lub ornamentowym) - widać przez nie zarysy kształtów przedmiotów, co pozwala na szybkie znalezienie poszukiwanej rzeczy, ale nie da się dostrzec szczegółów, które chcemy zasłonić.

Jak porusza się skrzydło

Większość dostępnych obecnie drzwi przesuwnych to systemy z prowadnicą górną. Poruszają się po niej wózki, do których podwieszone jest przesuwające się skrzydło drzwiowe. Nie styka się ono z podłogą, którą można dowolnie wykończyć. W systemach tych nie potrzeba też progów.

Dostępne są również drzwi z bardziej stabilnym prowadzeniem dolnym. Stosuje się je głównie wtedy, gdy skrzydło jest duże i ciężkie. Prowadnica oparta na podłożu może mieć mniej skomplikowaną konstrukcję - jest więc zwykle tańsza. Najbardziej ekonomiczna pozostaje szyna dolna w kształcie litery "U", wewnątrz której na rolkach jezdnych porusza się skrzydło. Ponieważ jednak łatwo gromadzi się w niej brud, poleca się ją raczej do szaf wnękowych. Na ciągach pieszych, na przykład wyjściu z salonu, stosuje się raczej szyny z wypukłym torem, po którym porusza się wózek z wklęsłymi kółkami.

Drzwi przesuwne mogą otwierać się jednostronnie lub dwustronnie (dwa skrzydła drzwiowe rozsuwają się na boki). Oprócz zwykłych drzwi, z jednym skrzydłem, można też zamontować teleskopowe - wtedy skrzydła poruszające się po dwutorowych prowadnicach możemy przesuwać niezależnie od siebie, jak w szafie, albo chować jedno skrzydło drzwiowe za drugie, a następnie razem przesuwać na bok w jednym kierunku (tzw. kaskada). Rozwiązanie to jest często stosowane, bo pozwala zmniejszyć długość prowadnicy i wymiary kasety chowanej w ścianie (dwa skrzydła drzwiowe znajdują się obok siebie w jednej kasecie), a także wymaganą długość nadproża.

W jednej kasecie mogą znajdować się również dwa skrzydła poruszające się w przeciwnych kierunkach. Rozwiązanie to, nazywane systemem zachodzącym, pozwala na zamykanie drzwiami przesuwnymi dwóch sąsiadujących pomieszczeń. Dostępne są też rozwiązania pozwalające zsynchronizować ruch skrzydeł znajdujących się po przeciwnych stronach otworu drzwiowego (system sprzężony) - czyli takie sprzężenie obu skrzydeł w drzwiach dwuskrzydłowych, że poruszenie jednego z nich powoduje przesunięcie obydwu. Zapewnia to system linek stalowych, którymi połączone są skrzydła drzwiowe. Rozwiązanie to jest najczęściej stosowane w drzwiach chowanych w ścianie - system linek jest wówczas niewidoczny. Mechanizm synchronizujący może być także zamontowany w drzwiach naściennych - wtedy zwykle ukryty jest za maskownicą.

Osoby starsze i niepełnosprawne chętnie wybierają drzwi z zamontowaną przeciwwagą (jak w windach). Przeciwwaga umożliwia łatwiejsze poruszanie dużym skrzydłem, kompensując ich ciężar. Rozwiązanie to najczęściej jest stosowane w drzwiach chowanych w ścianie - przeciwwaga połączona z drzwiami linką stalową również jest schowana w kasecie. Pozwala to na samoczynne zamykanie się otwartych drzwi.

Kolejnym udoskonaleniem są drzwi z napędem elektrycznym, w których silnik uruchamiany za pomocą przycisku na ścianie lub pilota przesuwa automatycznie skrzydła drzwiowe. Takie drzwi powinny być też wyposażone w fotokomórkę zabezpieczającą przed przytrzaśnięciem przez zamykające się drzwi. Jak zamontowane są drzwi

Drzwi poruszające się wzdłuż ściany na prowadnicy zamocowanej do niej lub do sufitu to rozwiązanie najprostsze, jednak mające wady. Takie drzwi uniemożliwiają ustawianie w ich pobliżu mebli oraz wieszanie na ścianie półek czy obrazów. Ponadto poruszające się skrzydło może być zagrożeniem dla bawiących się w pobliżu dzieci. Jeśli otwór drzwiowy jest szeroki, możemy zamontować drzwi poruszające się na prowadnicy zamocowanej do nadproża. Skrzydło zachodzi wtedy na naświetle boczne lub na zamknięte sąsiednie skrzydło rozwierane.

Najwygodniejsze rozwiązanie to drzwi poruszające się w specjalnej kasecie ukrytej w ścianie - po otwarciu "znikają" one wewnątrz ściany, umożliwiając dowolne wykorzystanie jej powierzchni. Producenci oferują gotowe kasety przystosowane do montażu w ścianach murowanych lub gipsowo-kartonowych; ich grubość wynosi najczęściej 10 lub 12,5 cm. Gotową kasetę do chowania drzwi przesuwnych możemy również dostawić do istniejącej ściany - ale trzeba pamiętać, że powstanie wtedy uskok i zabrana zostanie pewna powierzchnia pomieszczenia.

Zamiast kupować gotową kasetę, można również samodzielnie wykonać odpowiednią konstrukcję z płyt gipsowo-kartonowych, na stelażu z kształtowników aluminiowych (zwykle bywa to o ok. 30% tańsze).

Uwaga! Drzwi chowane w ścianie powinny być przewidziane już na etapie projektowania nowego domu lub remontu mieszkania, gdyż wymagają wykonania odpowiednio dłuższego nadproża w otworze drzwiowym w ścianie konstrukcyjnej lub pozostawienia odpowiedniej przerwy w ścianie działowej, która będzie zabudowana kasetą.

Z czego są zbudowane

Najważniejsze elementy drzwi przesuwnych to skrzydła, prowadnice i wózki. Skrzydła. Podobnie jak w tradycyjnych drzwiach rozwieralnych mogą mieć budowę:

  • ramową (płycinową) - skrzydła mają widoczną konstrukcję z profili z PVC, kształtowników aluminiowych lub stalowych albo ramiaków drewnianych. Wypełnieniem może być drewno, płyty drewnopochodne, szkło, panele z PVC lub aluminium, a także napięta specjalna tkanina lub papier bibułkowy (rozwiązanie popularne we wnętrzach stylizowanych na japońskie);
  • płytową - skrzydła mają konstrukcję drewnianą (niewidoczną), oklejoną płaskimi płytami drewnopochodnymi; mogą też składać się z płyty wykonanej z drewna klejonego albo tafli ze szkła bezpiecznego (hartowanego lub laminowanego);
  • płytowo-płycinową - drzwi mają niewidoczną konstrukcję drewnianą, ale dzięki zastosowaniu specjalnie tłoczonych płyt pilśniowych swoim wyglądem przypominają drzwi płycinowe.

Bez względu na swoją budowę drzwi mogą być wykańczane lakierami bezbarwnymi albo koloryzującymi, malowane farbami w różnych kolorach, oklejane foliami jednobarwnymi lub drewnopodobnymi albo ozdabiane przez naklejenie warstwy forniru.

W drzwiach przesuwnych chętnie stosuje się skrzydła z przeszkleniem. W zależności od potrzeb przeszklenie może być wykonane ze szkła nieprzejrzystego (drzwi stanowią wtedy barierę wzrokową i zapewniają intymność osobie przebywającej w danym pomieszczeniu) lub przejrzystego (dzięki czemu łączymy optycznie pomieszczenia, a domownicy zachowują ze sobą kontakt wzrokowy; ponadto szkło przejrzyste zapewnia możliwość oglądania przestrzeni za drzwiami, np. z salonu widzimy rośliny w ogrodzie zimowym).

Szkłem przejrzystym jest przeważnie szkło float bezbarwne lub kolorowe; przeszklenie nieprzejrzyste najczęściej robi się ze szkła ornamentowego lub matowego, ale może też być nim witraż lub różnokolorowa kompozycja ze szkła stapianego (fusing). Nowością są przeszklenia laminowane, wewnątrz których umieszczono świecące w różnych kolorach kolorowe diody LED - mogą one stanowić element dekoracyjny lub doświetlający. Możemy zastosować również tafle lustrzane, które oprócz nieprzejrzystości zapewniają optyczne powiększenie pomieszczeń.

Prowadnice. Szyny górne (mocowane do ścian, sufitów, nadproża lub w kasecie chowanej w ścianie) mogą być stalowe lub aluminiowe. Od ich sztywności i wytrzymałości zależy dopuszczalna waga skrzydła drzwiowego. Najlżejsze są skrzydła z wypełnieniem z papieru, a najcięższe - szklane (mimo że wyglądają bardzo lekko, tafle szklane o grubości 10 mm i powierzchni 2 m2 ważą po 50 kg). Szyny dolne zwykle również są metalowe, rzadziej stosuje się te z tworzywa sztucznego z metalowym torem jezdnym. Montuje się je na istniejącej posadzce (np. w szafach wnękowych) lub "wtapia" w nią, aby nie przeszkadzały w komunikacji (np. drzwi do salonu).

Prowadnice mogą być jedno- lub dwutorowe. Jednotorowe umożliwiają zamontowanie jednego skrzydła lub dwóch, które po zamknięciu stykają się ze sobą. Powinny mieć długość równą co najmniej podwójnej szerokości skrzydeł, tak aby drzwi można było swobodnie otwierać. Prowadnice dwutorowe zapewniają zamontowanie kilku skrzydeł drzwi, które przy zamykaniu mogą zachodzić za siebie.

Wózki. Umożliwiają przesuwanie się skrzydła. Konstrukcja wózka zależy od ciężaru drzwi i od stopnia wygody, jaki chcemy osiągnąć podczas przesuwania drzwi.

Skrzydło mocowane jest do wózków za pomocą regulowanych uchwytów, a łożyskowane kółka zapewniają cichą oraz długą i bezawaryjną pracę. Najlżej i najciszej przesuwają się drzwi, w których kółka jezdne mają osie osadzone w łożyskach lub obracają się na trzpieniu teflonowym.

Kółka mogą być wykonane ze stali (niepowlekanej lub pokrytej teflonem albo z obręczą ze specjalnej gumy lub z silikonu) lub z tworzywa sztucznego (najczęściej z twardego nylonu). Wózki najczęściej poruszają się na dwóch lub czterech kółkach. Czasami zamiast wózków stosuje się duże ozdobne kółka stalowe, które poruszają się po szynie dolnej. Są one przeznaczone do drzwi szklanych w pomieszczeniach zaprojektowanych w nowoczesnym stylu.

Przedruk z Ładny Dom